Św. Jacek w Rzymie i Kijowie

Gdy w lutym odwiedzałem Rzym, trafiłem w końcu (bo wcześniej mi się to nie udało) na Awentyn do Bazyliki św. Sabiny. 

Jest to miejsce szczególne, bo właśnie w tym kościele nasz Ślązak - św. Jacek Odrowąż przyjął habit z rąk samego św. Dominika. 

Pamiątkowa śląska tablica z roku 2007

Bazylika wydała  mi się dość surowa, nawet ascetyczna w porównaniu do innych przebogatych kościołów Rzymu. Miało to jednak swój urok i pięknie korespondowało z charyzmatem Braci Dominikanów. 

Nawa główna Bazyliki św. Sabiny 

Po prawej stronie znajduje się kaplica św. Jacka.

Kaplica św. Jacka 

Na bocznej ścianie przedstawiono wydarzenie z roku 1221, które miało miejsce tu właśnie. Bo w tej świątyni św. Jacek został członkiem Zakonu Kaznodziejskiego, bezpośrednio za sprawą św. Dominika, który zachwycił go nowym modelem chrześcijaństwa. 

Przyjęcie habitu przez św. Jacka z rąk św. Dominika 

Od tej chwili głosił Jezusa, jako Lux ex Silesia, wszędzie tam, gdzie go Opatrzność skierowała. 

Między innymi trafił na Ruś Kijowską, czyli na ziemie dzisiejszej Ukrainy 🇺🇦

Myślę, że warto i w tej sprawie do niego westchnąć, by wreszcie u naszego wschodniego Sąsiada zapanował sprawiedliwy i trwały pokój. Bo przecież już od XIII wieku...

Pax ex Silesia. Amen

 

Ślōnzŏk na Teneryfie

Gōdōm Wōm, jõ sam na tyj Teneryfie czuja sie jak w dōma. 

Na plaży czōrno, jak u nōs za bajtla przed blokym, jak my sie po dyszczu tōplali w ciaplycie.

Ino szłapy mōm trocha wiynksze 

Piōsek, gynał, jak w naszyj piaskownicy przi Kłodnicy.

Piōsek ze Teneryfy 

Ino ta rzeka je sam trocha wiynkszo i gōdajōm na nia ôcean. No i woda majōm czysto, czego ô Kłodnicy niy idzie pedzieć do dzisiej, bo Państwo Polske mo ta sprawa kajś.

A propos państwo, to sam majōm autonomia Kanarōw i jakoś we Madrycie dajōm sie z tym rada. Warszawa niy poradzi. 

Ale idymy curik do do tego, co my sam podziwiali. Taki kawał drōgi ôd chałpy, a dali my sie zawiyź ôglōndać hołdy.

Musi sam hołda mōdszo, bo na Halymbie już bardzi zarōsło chabaziami

No i jeszcze tak jak u nōs, dejmy na to we Piekarach, sam tyż fest pszajōm Nōjświyntszyj Paniynce.

Maryjka piyknie ôbleczono

Jõ Wōm gōdōm, jõ sie sam czuja, jak w dōma, u nōs na Ślōnsku.

Ôstōńcie s Bogiym

Wzruszenie

Właściwie dopiero po tym, jak napisałem wczoraj wieczorem na facebooku, faktycznie zdałem sobie sprawę z niezwykłości wczorajszego dnia.

Byliśmy wczoraj na urodzinach u mojej Mamy i moja Wnuczka chciała iść na dwór, na plac zabaw.

Solidarności 26

Zszedłem z nią. Bawiła się w tym samym miejscu, gdzie my za bajtla pół wieku temu spędzaliśmy całe dnie.

Drzewo w tle było wtedy mniejsze, ale huśtawki też mieliśmy

W tyj samyj siyni, kaj jõ miyszkōł, miałem dwóch przyjaciół, z którymi chodziłem też do tej samej klasy podstawówki. Tak się złożyło, że i Sebastian, i Jacek już zmarli, w młodym wieku. Innemu kumplowi z tej samej klasy, który do dziś mieszka klatkę dalej, zginęła tragicznie jedyna córka.

A mnie się zdarzyło doczekać momentu, gdy moja własna wnuczka Lenka bawi na naszym placu.

Kaj tam wlazła?

Gdy wieczorem uświadomiłem sobie niezwykłość tych chwil, wzruszenie wyzwoliło we mnie niezwykłe emocje.

Bogu niech będą dzięki! 

Mianujom mie Hanka

Ja, jõ tyż wczoraj wieczōr ślimntoł. I niy ma mie gańba sie do tego prziznać.

Bo to bōłō ô nos.

Hanka mogła być kamratkōm moji Babuni - prababci: rocznik 1889. Chōp zginął jij na Wielkij Wojnie we 1916. Żōdyn ô tym niy gōdōł, ale choć go ponoć kōpnōł kōń, to pewnie ôddoł ducha za Wilusia - dyć żōł w Cesarstwie Niymieckim. Ôstała sama z cerōm i trzima synami. W 1922 rozpruli Ślōnsk na pōł i tam, kaj miyszkała, wkludziła się Polska. Niy na dugo. Jejij cera - moja babcia: rocznik 1910 ponoć ôsiwiała w jedyn dziyń 1 września 1939. Nojmōdszy brat sużōł w polskij armii w podhalańczykach. Zginōł na Płycie Czerniakowskij, kciōł pomōc Warszawie, kero dogorywała. Stalin posłōł ich na rzeź. Hitler szczylōł, jak do kaczek na Wiśle. Starsze braty znōdli sie jedyn we Francyji, drugi w Anglii. Dopiyro na pogrzebie my sie dowiedzieli, że bōł mechanikym w Dywizjonie 303. Fto by sie po wojnie w kōmunie kwolōł, że pomogōł imperialistōm. Jak się chopcy dostali na Zachōd? Czy citli z Wehrmachtu - ô tym tyż żōdyn niy gōdōł.

U nōs w ogle sie ô wielu rzeczach niy gōdało. Ôjca mojigo potka Rusy wywiyźli po wojnie, jak wielu Ślōnzokōw. Niywielu s tyj niyludzkij ziymi wrōciyło do dōm. Ôn wrōciōł. Nigdy ô tym niy gōdōł. Jõ piyrszy rōz ô tym, co się dzisiej nazywō Tragedyjo Górnoślōnsko usłyszōł niy całe 10 lōt tymu.

Takich historyji mōg bych sam jeszcze naszkryflać dziesiōntki - i to ino s mojij familije. 

A nōs Ślōnzokōw je pewnie kilka milionōw po ôbu stronach polsko-niymieckij hranicy i na cōłkim świecie.

Jednym możno już za Ślōnskym niy ma tesno. Inksze, a znōm takich, cōłke życie sie tym truli.

Jõ mōm szczyńście, że porzōnd sam miyszkōm. Choć niy zawsze czuja sie u sia.

"To ni ma przeklynto ziymia. To je świynto ziymia" 💛💙

Jak żech jeździōł na kameli

Gynau 5 lōt tymu (24.01.2020) żech sie znōd we Jordanii na pustyni Wadi Rum.

Misiezdo, że to je jedne ze nojgryfniejszych i nojciekawszych miejsc na Ziymi. Doś pedzieć, że prawie tam krynciyli Gwiezdne Wojny i Diuna, a pomiędzy nimi pewnie s tuzin inkszych filmōw.

Tak sam furgoł mody Anakin Skywalker na wyścigach podracerów

My jeździyli po pustyni ôtwartymi jeepami. To nic, że piōsek właziōł wszyndzie. To bōła jazda! A landszafty przecudne!

Ale jazda!

Jakby tego bōło mało, jak na pustynia przistało, wsiedli my na kamele i ruszyli dalij.

Mōmy ôba tako samo mina

Pacza tak tera na te fotki sprzed 5 lōt i trza pedzieć, że niy wiym wiela to bōło kilometrōw, ale prawie godzina żech na tyj gryfnyj kameli siedziōł.

Jak sie dziś to spōminōm, to jeszcze tera się niy umia nacieszyć, że mi się cosik takigo w życiu przidarzōło. Jezderkusie, jõ to mōm szczyńście!

Karawana dalij

Karawana bliżyj

A swojōm drogōm to dōwnō żech sam niy szkryflōł po ślōnsku, a to przeca tak samo dobry jynzyk jak polski czy arabski.

Ôstōńcie s Bogiym!

Ôstatni rōz na grubie

Kiej to jõ bōł ôstatni rōz na grubie? Półtoryj miesiōca tymu. 

I choć żech je Ślōnzok i dwie gruby mōm po sōnsiedzku, a jedna z nich feruje wōngel gynau pod mojōm chałpōm... 

Kop. Bielszowice fedruje pod mojōm chałpōm

...to ôstatni rōz na grubie żech bōł we Wieliczce.

Na grubie, ale ôd soli

Tak czy inaczyj, wszystkim grubiorzōm ôd wōngla, soli, ropy, gazu i czego tam jeszcze, winszuja... 

Św. Barbara z IKS Solino - rzykej za nami

Szczyńś Boże!

Ślōnzŏk na Ślęży

Taki Ślōnzŏk jak jõ, a jõ jeszcze nigdy niy bōł na naszyj nōjbardzij ślōnkij gōrze - Ślynży. 

Tōż żech sie wczoraj wybrōł.

Nawet żech piyknie we hotelu we Sobótce poprōsił, coby mi pryndzyj śniōdanie naszykowali.

Podjechōł żech na parking, coby niy drałōwać ze cyntrum Sobōtki i sztartuja. Ino jakoś niy widza tego czerwōnego szlaku, co żech nim miał iś. Ale nic, je czōrny i szczałka do kościoła na Ślynży - tōż przeca trefia. Za jakiś czas na mōjij drōdze postawili takō tabulka i słysza, że rżnōm, jak trza. 

Zakaz wstępu

Toch sie kōnsek wrōcił i szōł za drōgōm bez szlaku - kajś zajda. Po jakimś czasie pokozōł się szlak niybieski - tōch sie ucieszōł.

Szlak niybieski

Ale niy na dugo, bo abo to bōłō źle ôznaczōne, abo jõ je tako klipa, ale zaś mi sie tyn niybieski szlak straciōł. 

Ida za drōgōm, ale cosik mi niy pasi. Google sie w lesie potraciōły, ale widza, że ciśnie mie za fest na zachōd. Jak ino szło skryncić w lewo, to żech skrynciōł i dreptōm dalij. Trefiōłch na take państwo, co tak jak jõ tyż sie straciyli i mie kcieli pytać ô drōga. Poszli na przima w jakoś drōżka, a jõ jednak pociōngnąłch dali za drogōm i ze 150 m dali znōd żech zaś niybieski szlak. No, ale tu zaczły sie słōdy, a właściwie kupa bergōw. 

Bergi

No i trza bōłō ciś fest pod gōra. Pot sie zy mie leje. Herce kce wyskoczyć spośrodka. Tyntno we łebie wali, jak na bymbnie. Ale ida, ze przerwami, coby chycić luft i dugszymi, coby sie szluknōńć wody ze rukzaka. No i coby pogaftać, jak sam je piyknie.

Piyknie, pra?

Na koniec już bōłō tak strōmo, że s kamoli ftoś wyłōnaczōł słōdy.

Skalne słōdy

To, co mie trzimało przi życiu, to myśl, że szczyt niy może już być daleko i zarō sie dychna. I richtig, za kwila pokozōł mi sie jakiś dōm - to już bōło schronisko na Ślynży. Alleluja!

Żech wlōz

Jak żech doszōł do sia, kupiōłch nowo flaszka wōdy, dwa prince pola i jeszcze jakiś inkszy baton, coby uzupełnić kalorie. Ludziōw jeszcze niy bōło za wiela - pora minut po 10.

Na wiyrchu poza schroniskiym, je kościōł.

Kościōł na Ślynży 

Zaś słōdy, ale ida. Trocha na darmo, bo zawarty.

Jak mie to nerwuje, jak kościōł je zawarty

Ani do kościoła, ani na jego wieża widokōwo, niy idzie wlyź, ale za kościōłym je jeszcze jedna wieża, kaj idzie połōglōnadać z wiyrchu piykne landszafty. Tu niy ma słōdōw ani windy, ino... drabiny.

Landszafty ze Ślynzy

No nic, trza sie brać nazōd. Tera pōda czerwonym szlakiem tak, jak żech miōł sam prziś. 

Jakby fto pytōł, to na szlaku Jakubowym tyż żech bōł

Drōga bōła s tyj strony różnorako.

Trocha po bergach

Tu tyż po bergach, ale inakszyj

Coby jednak niy pedzieć, czerwony (i żōłty) szlak to bułka z masłym przi niybieskim. Jak żech startnōł kole jedynostyj, to świerć na jedna znalōz żech sie na dole.

Świerć na jedna 12.15

Na parking żech prziszōł blank z innyj strony. Beztōż żech tego czerwonego szlaku rano niy poradziōł znojś. Za to trefiōła mi sie takō pyntelka 12,3 km:

No, to Ślynża mōm zdobyto. Nōjbardzi ślōnsko gōra.

Szczyńś Boże

 

Ślōnzŏk we Żyrardowie

Jeżdża sam już prawie rok, skuli rōbōty. Ale jõ wōm gōdōm jõ sie sam czuja, jak w dōma, jak u nōs na Ślōnsku. 

Dziś bōł ciynźki dziyń. Prawie tak, jak bych fedrowōł na grōbie. Ale po robocie idzie się iś na przechadzka.

Ôbōczcie, jake ôni sam majōm piykne familōki.

Cołko ulica wyglōndo jak u nōs na Wiyrku abo we Bielszowicach.

Majōm tyż tak gryfne place, chōby na Nikiszu.

Na nich tyż postawiyli się chlywiki, coby jako gōwiydź chōwać.

Sami powiydzcie, czy te glajzy niy wyglōndajōm, jak kōle werku na Kafauzie?

Dyć to je ta samo lajera: bogaty przemysłowiec postawiōł się fabryka, ale poradziōł tyż zadbać ô swojich ludzi. Toż im wybudōwōł familoki, lazaryt, szkoła, Kościół i wszyjsko, co trza, tyż bidul i babiniec:

Ale weźcie sie forsztelujcie, że i dzisiej, jak u nōs z NOSPRym, piyknie poradzōm coś nowego postawić:

No i nowszo historia majōm, trocha podano na naszego Wujka. Dziynka Bogu sam żōdyn niy zginął.

A miyszkōm na werku, kaj tera je hotel:

Jõ wōm gōdōm, jõ sie sam czuja, jak w dōma. 

Pozdrowiynia ze Żyrardowa 

 

 

Niy znōm sie na fusbalu

Niy znōm sie na fusbalu, to niy byda się sam wymōndrzōł ô polskim manszafcie, jak terõzki wszyjscy.

Znaczy wiym, co to je elwer, rōg, trefić w lata abō na aus, a nawet kedy je spolōny. Ale tak po prōwdzie to fusbal mie mierzi. Nigdy żech niy bōł na szpilu, a we telewizyjoku to dlō mie ciekawszy je snooker.

Niy znaczy to, żech nigdy niy bōł na stadiōnie. Na ślōnskim żech miōł szczyńście suchać Genesis - koncert życiō. Zarōz pōtym stadiōn zawarli na duge rōki. Dwa miesiōnce nazōd ôbejrzōł żech San Siro we Mediolanie.

Udōwōm, że kibicuja

Jak prōwdziwy fusbaler

Trōwa u sōmsiōda je zawżdy bardzi zielōno

Bōł żech tyż kiejś na narodowym we Warszawie. Nawet na szpilu, ale... footballu amerykańskego. Ja, to je piykny szport. Fest tymu pszaja.

Ôstońcie s Bogiym

 

Zgorzelec/Görlitz

Byłem w Zgorzelcu na chwilę jakieś 25 lat temu. Przyjechałem wieczorem do hotelu i pytam panią w recepcji:

- Jest tu coś ciekawego do obejrzenia w tym mieście? 

Pani znudzonym wzrokiem na mnie spojrzała i powiedziała:

- Tu nic nie ma.

Mimo to wyszedłem na krótki spacer i w pewnym momencie natknąłem się na takie nic:

Szczęka mi opadła. Tak zapamiętałem Zgorzelec.

Dziś, choć też jestem przejazdem, miałem chwilę, by się rozejrzeć, a nawet zajść do Görlitz, co wtedy nie było możliwe.

Nad graniczną Nysą Łużycką

W tle kościół ewangelicki Piotra i Pawła

Widok z Görlitz na polską stronę miasta 

Görlitz 

Choć to Górne Łużyce, wiedzą, co jest dobre

Ślōnzok w Niymcach 😉

Śpię dziś zaraz obok w Pałacu w Łagowie. Ładne miejsce.

Pałac w Łagowie. Schloss Leopoldshain

Przyjechałem, żeby się trochę uspokoić 😉

Niě nerwuj Hanysa!

Piękne miejsca dobrze mi zrobią

Pozdrawiam